Arz ve Talep İlişkisi

ARZ VE TALEP (SUPPLY AND DEMAND)

         Arz ve talep ilişkisi ekonomide anlaşılması gereken en önemli ilişkidir.Bu ilişki birbiri ile ters orantılı olup sürekli değişirler.Bu ilişkide belli başlı değişimi etkileyen noktalar vardır;

1)Halkın bir ürünü alma talebi arttığında yani alma gücü arttığında o ürünün fiyatı artar.
2)Eğer halkın talebi arzdan yani elde olan mallardan fazla ise kıtlık (shortage) oluşur ve fiyatlar artar.
3)Eğer arz talepten fazla ise yani yukarıdaki durumun tersi olsa bu sefer fazlalık (surplus) oluşur.
4)Ekonomide arz ve talebin buluştuğu noktaya denklik (equilibrium) denir ve bu nokta satıcıların ve alıcıların alma veya satma konusunda memnun olduğunu belirtir.

Bu ilişkiyi bir örnekte tanımlamak gerekirse; bir kırtasiyede 30 adet defter 50 liraya satılsın ve 30 defterin fiyatının 10 lira arttığını düşünelim ve bu durumun grafiği nasıl etkilediğine bakalım.

                 

    Bu grafikte göreceğimiz gibi fiyat arttığında o mala olan talep (quantity demand) azalır.Bu durumda o ürünün arz edilen miktarı (quantity supply) artar yani zıtlık gerçekleşmiş olur.

       











Şimdide arz ve talep eğrisindeki değişime bakalım.

      Bu grafikte arzın (supply) arttğında sağa azaldığında ise sola yazıldığını görmekteyiz.Talep (demand) eğrisinde yine aynı şekilde demand arttığında sağa yazılır.Grafiğin dışına çıkıldıkça arz veya talebin arttığını düşünebiliriz.










Talebi etkileyen veya belirleyen  iki temel unsur var

1)İkame etkisi (Substitution Effect):Bu ilişkide bilinmesi gereken bir malın fiyatı arttığında o mal ile ilişkili diğer mala talep artacağından o mal daha çok tüketilir.Mesela klasik çay,kahve örneğini inceleyelim.Eğer çayın fiyatı arttığında tüketiciler başka bir ürüne yönelebilirler yine sıcak içecek endüstrisinde ve bu noktada kahveye olan talep artar.
2)Gelir etkisi(Income Effect):Bu en kolay faktör olarak nitelendirilebilir.Tüketicinin geliri arttığında alma gücü artacağından bir mala olan talep artar o malın fiyatı artsa bile.